Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Σχετικά με τον προϋπολογισμό 2013 - δημόσιο χρέος

Σήμερα ψηφίζεται ο προϋπολογισμός 2013. Εδώ υπάρχει ένα προσχέδιο (είναι πιο προσιτό στο μάτι) και εδώ είναι ο προϋπολογισμός 2013 όπως κατατίθεται στη Βουλή προς ψήφιση (είναι 160 σελίδες, και μπορεί να σας απασχολήσει για αρκετό καιρό στην τουαλέτα).

Περιλαμβάνει αρχικά τις οικονομικές εξελίξεις και προοπτικές, και λέει πως η παγκόσμια κρίση έπεσε στα κεφάλια μας σαν το σφυρί του Θωρ, και πως δύσκολα θα πρέπει να περιμένουμε κάτι καλό άμεσα, έτσι για να μας υπενθυμίσει το κλίμα στο οποίο βρισκόμαστε. Δε λέω πλέον "για να μας βάλει στο κλίμα" γιατί ακόμα και οι πιο βραδύστροφοι, κάτι έχουν αρχίσει να ψυλλιάζονται.

Περνάει στο επόμενο κεφάλαιο της δημοσιονομικής πολιτικής και ενσωματώνει όλα αυτά που ψηφίστηκαν στο μνημόνιο 3 γιατί άλλωστε εκεί πάνω πατάει το τι θα εισπράξουμε και τι θα ξοδέψουμε τη χρονιά που έρχεται (το πιθανότερο δηλαδή είναι ότι θα έρθει, παρ' όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις, και σε πείσμα μάλιστα των Μάγια για τις 21/12/2012).

Το τρίτο κεφάλαιο είναι αυτός καθ' αυτός ο προϋπολογισμός, δηλαδή τι θα φάμε, τι θα πιούμε και τι θα αρπάξει ο κώλος μας (κυρίως το τελευταίο).

Για κάποιο διεστραμμένο λόγο, διαβάζοντας το προσχέδιο, αυτό που τράβηξε την προσοχή μου και διάβασα στη συνέχεια στον προϋπολογισμό είναι το τέταρτο κεφάλαιο που αφορά στο δημόσιο χρέος. Η γενικότερη ιδέα που δημιουργείται σε όλους εμάς τους κοινούς θνητούς που δε σκαμπάζουμε και πολύ από οικονομικά είναι ότι η καθημερινότητα μας συνεχώς δυσκολεύει με τα μέτρα που παίρνονται, υποτίθεται για να βγούμε από τη κρίση του χρέους και να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη, παρ' όλ' αυτά, το χρέος μεγαλώνει. Βέβαια δεν αποτελεί και παράδοξο αν σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά γίνονται για να μειώσουμε το έλλειμμα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μπαίνουμε μέσα πολύ, θα μπαίνουμε μέσα λίγο. Όμως από τη στιγμή που έτσι κι αλλιώς μπαίνουμε μέσα, συμπερασματικά το χρέος μόνο να αυξάνεται μπορεί.

Αρχικά, αν δεν είχε κανείς στο μυαλό του την γεωπολιτικά στρατηγική θέση της Ελλάδας και το ενδιαφέρον των εξωτερικών παραγόντων σε αυτήν, θα φάνταζε παράξενο το γιατί θεωρείται χώρα με υπερβολικό χρέος, τα μάτια είναι στραμμένα πάνω μας και είμαστε οι πρώτοι που χρίζουμε βοήθειας, όταν (αν και θα αναφερθώ με στοιχεία 2 ετών πριν) μόλις με 163%, τότε, του ΑΕΠ χρέος, δεν πλησιάζουμε ούτε κατά διάνοια τη Βρετανία (431% του ΑΕΠ χρέος), την Ολλανδία (310,5%), το Βέλγιο (275,6%), την Ελβετία (276,5%) ή την Ιρλανδία (1.052% του ΑΕΠ).

Από το Μάιο του 2010 τη βγάζουμε κυρίως με δανεικά (γιατί μέχρι τότε την παλεύαμε...) πρώτα με 73,2 δις και στη συνέχεια με άλλα 109,1 δις. Από αυτά έχουμε πάρει μέχρι στιγμής 39,4 και τα 2/3 σχεδόν από αυτά (25 δις) τα στάξαμε στις τράπεζες. Ανακεφαλαιοποίηση, λέει, των τραπεζών. Που θεωρητικά είχε σκοπό εν συνεχεία τα χρήματα αυτά να διοχετευτούν στην αγορά με τη μορφή δανεισμού και στήριξης των επιχειρήσεων, μόνο που εν τω μεταξύ οι τράπεζες είχαν βγάλει καβούρια στην τσέπη και τώρα δεν δανείζουν ούτε τη μάνα τους.

Κάπου εκεί ψηφίστηκε με το μεσοπρόθεσμο (27-28 Οκτωβρίου 2011) και αποφασίστηκε (τα 'παμε και τα συμφωνήσαμε) η εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων ιδιωτικού τομέα του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία δεν ήταν και τόσο εθελοντική γιατί κανείς δεν ήθελε ουσιαστικά να χάσει, αλλά και τι να κάνουμε, και όπως φάνηκε, όλος ο κόσμος είχε κάποια άμεση ή έμμεση σχέση με τα ομόλογα οπότε δεν υπήρξε κανείς που να μη χάσει από αυτό. Κανείς; Μεταφέρω αυτούσια την τελευταία πρόταση του κομματιού που αφορά στο PSI: "Σημειώνεται ότι, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι Ευρωπαϊκές Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που κατείχαν ελληνικά ομόλογα ύψους 56.675 εκατ. ευρώ, δε συμμετείχαν στην παραπάνω διαδικασία ανταλλαγής". Αυτό δηλαδή που ακουγόταν τότε, ότι "το PSI αφορά στον παλιό δανεισμό και όχι στα νέα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση". Πάντως, θεωρητικά, από το PSI το χρέος μειώθηκε κατά σχεδόν 106 δις ευρώ. Λέω "θεωρητικά" γιατί παρακάτω δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα...

Μ' αυτά και μ' αυτά, το 2012 θα κλείσει με περίπου 340 δις χρέος (175% περίπου του ΑΕΠ) και το 2013 εκτιμάται ότι θα πάμε αισίως στο 189% του ΑΕΠ. Μικρή υπενθύμιση, ότι πριν ο Τζέφρυ μας κάτσει το ΔΝΤ στο σβέρκο, το χρέος της Ελλάδας ήταν στο 126,8% του ΑΕΠ (2009).

Τώρα, σχετικά με το πόσο γλυτώσαμε από το περιβόητο κούρεμα που φώναζε χαρούμενος ο Πρετεντέρης ότι μειώθηκε το χρέος κατά 25% (δεδομένου ότι γλυτώσαμε 100 δις και βάλε), αν βγάλουμε 49 δις για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, 21 δις για το ενδοκυβερνητικό χρέος (συμμετοχή ΟΚΑ, ΟΤΑ ΝΠΔΔ στην ανταλλαγή ομολόγων), 15 δις για την κάλυψη του ταμειακού ελλείμματος, και κάτι ψιλά ακόμα, το συνολικό χρέος αναμένεται να μειωθεί κατά 15 δις περίπου. Υπ' όψη ότι σε συνέχεια του κουρέματος, υπογράψαμε νέα δανειακή διευκόλυνση ύψους 109 δις ευρώ. Οπότε, τι σόι μείωση χρέους είναι αυτή, τρέχα γύρευε.

Σχετικά με το αν θα πληρώνουμε μέχρι να πεθάνουμε, το χρέος σε ευρώ (που αποτελεί το μισό από το συνολικό χρέος) έχει προς το παρόν διάρκεια αποπληρωμής μεγαλύτερη των 12 ετών, δηλαδή 2025 και να δούμε. Λέω "προς το παρόν" διότι δεν ξέρουμε ακόμα τι μπορεί να φέρει ένα νέο κούρεμα, μια νέα δανειακή διευκόλυνση, μία νέα επιμήκυνση και γενικά όλα τα συνεπακόλουθα ενός μη βιώσιμου χρέους.

Πάντως, βάσει του προϋπολογισμού πάντα, υποτίθεται ότι το 2013 η δαπάνη για την εξυπηρέτηση του χρέους θα μειωθεί κατά 44% λόγω των παραπάνω διορθωτικών ενεργειών (μείωση, επιμήκυνση κλπ). Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα γαμησιάτικα, οι τόκοι δηλαδή, που για το 2012 ανέρχονται σχεδόν στα 12 δις ευρώ (6% του ΑΕΠ). 12 δις αέρας.

Όσον αφορά στις προσδοκίες δανεισμού μας από τις αγορές, θα πρέπει να τις ξεχάσουμε για φέτος. Ενδεικτικά, ο τόκος που ζητάει ο όποιος δανειστής (εκτός Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και ΔΝΤ) αυτή τη στιγμή από την Ελλάδα για να σκάσει φράγκα για 10 χρόνια (απόδοση του δεκαετούς ομολόγου λήξης 24/2/2023) είναι πάνω από 16%.

Τέλος, θέτοντας ως στόχο την βελτίωση της προβλεψιμότητας των μελλοντικών δαπανών εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και τη σταθεροποίηση του ύψους του, οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι παραμένουν (1) η αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου που απορρέει από δάνεια σε ξένο νόμισμα και (2) η αντιστάθμιση του επιτοκιακού κινδύνου που απορρέει από τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Π.χ. όλα τα καινούργια δάνεια είναι κυμαινόμενου επιτοκίου. Συνολικά αυτού του είδους τα δάνεια αποτελούν το 55% του συνολικού χρέους, και τουλάχιστον σε πρώτη φάση ο στόχος είναι να πέσει κάτω από το 50%.

Δυστυχώς, τα στοιχεία δείχνουν ότι το χρέος μόνο αυξάνεται. Με το έλλειμμα που παράγουν τα αυξημένα έξοδα και με νέους δανεισμούς. Κάποιοι λένε ότι αυτό είναι μέρος οργανωμένου σχεδίου ώστε, σε αντάλλαγμα μέρους αυτού του μη βιώσιμου χρέους, και προς αποφυγή της χρεωκοπίας, να παραδώσουμε την εκμετάλλευση του πλούτου της χώρας σε ξένες δυνάμεις, χάνοντας κι άλλη Εθνική κυριαρχία. Τι να πω. Μπορεί και να ΄χουν δίκιο...

Ας αλλάξουμε κλίμα και ας κλείσουμε με ένα ανέκδοτο, μιας και τώρα άνοιξα την τηλεόραση και το άκουσα. Είναι ο Σαμαράς και μιλάει στη Βουλή και μόλις είπε ότι "αποκαταστήσαμε την αξιοπρέπεια της χώρας μας" και ότι "σε λίγες μέρες αλλάξαμε όσα δεν άλλαξαν επί δεκαετίες". Καληνύχτα και καλή δύναμη στο νέο κύμα μέτρων.


Πηγές:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου